بررسی اثر سه حشره کش گیاهی پالیزین، سیرینول و تنداکسیر روی پسیل معمولی پسته agonoscena pistaciae و دوگونه از دشمنان طبیعی آن

پسیل معمولی پسته agonoscena pistaciae مهمترین آفت پسته در مناطق پسته کاری کشور است.کنترل این آفت در سالهای اخیر منوط به استفاده از حشره کش های شیمیایی بوده است که باعث از بین رفتن دشمنان طبیعی و طغیان این آفت شده است. این تحقیق به منظور بررسی میزان تاثیر سه حشره کش گیاهی، سیرینول، پالیزین، تنداکسیر و مقایسه میزان تاثیر این حشره کش ها با دو حشره کش شیمیایی رایج در باغات پسته که علیه پسیل معمولی پسته استفاده میشوند (موسپیلان و کنسالت) انجام شد. ابتدا اثر این حشره کش ها بر روی پوره های پسیل در آزمایشگاه بررسی شد. سپس بر اساس lc90 به دست آمده غلظتهای ppm 2500 حشره کش سیرینول و پالیزین، ppm 2000 حشره کش گیاهی تنداکسیر، ppm 500 حشره کش شیمیایی کنسالت و g 250 حشره کش شیمیایی موسپیلان در شرایط مزرعه ای طی آزمایشاتی در سالهای 1389و 1390 بررسی شد. میزان تاثیر حشره کش های ذکر شده بر روی لارو سن یک و حشرات کامل کفشدوزک oenopia conglobata، حشرات کامل و شفیره های زنبور psyllaephagus pistaciae نیز بررسی شد. در شرایط آزمایشگاه بیشترین میزان مرگ و میر مربوط به حشره کش پالیزین به میزان 93/84 درصد و کمترین میزان آن مربوط به حشره کش تنداکسیر با 74/80 درصد محاسبه شد. درصد مرگ ومیر حشره کش سیرینول 71/82 محاسبه شد. میزان lc50 برای حشره کش های تنداکسیر ppm58/721، سیرینول ppm1013و پالیزین ppm 82/750و میزان lc90 برای ترکیبات مذکور به ترتیب برابر با ppm3501، ppm3701 وppm 3734 به دست آمد. در شرایط مزرعه ای و در نمونه برداریهای 14 روز پس از سمپاشی مقایسه میانگین ها در سطح 5 درصد نشان داد بین حشره کش های گیاهی اختلاف معنی داری وجود نداشت و در یک گروه قرار گرفتند. همچنین این سه حشره کش با حشره کش شیمیایی کنسالت در یک گروه و با حشره کش شیمیایی موسپیلان اختلاف معنی داری داشتند و در گروههای جداگانه ای دسته بندی شدند. در نمونه برداری بیست و یک روز پس از سمپاشی هر سه حشره کش گیاهی اختلاف معنی داری با حشره کشهای شیمیایی داشتند و در دو گروه جداگانه قرار گرفتند. در بررسی میزان تاثیر حشره کش ها بر روی لارو سن یک کفشدوزک مشخص شد حشره کش شیمیایی موسپیلان بیشترین تلفات را با مجموع مرگ ومیر 09/93 درصدی ایجاد کرد. حشره کش شیمیایی کنسالت 18/36 درصد تلفات، حشره کشهای گیاهی سیرینول 80/18 درصد، پالیزین 04/23درصد، تنداکسیر 80/13 درصد مرگ و میر را ایجاد کردند. در بررسی میزان تاثیر بر روی حشرات کامل زنبور مشخص شد موسپیلان 50/92درصد، کنسالت 45 درصد، سیرینول 02/33 درصد، پالیزین 50/52درصد، تنداکسیر 50/37 درصد مرگ و میر را ایجاد کردند. میزان تاثیر حشره کش شیمیایی موسپیلان بر روی حشرات کامل کفشدوزک 49/57 درصد، کنسالت 90/16 درصد، سیرینول 66/6 درصد، پالیزین 66/11درصد، تنداکسیر 66/11 درصد محاسبه شد. بر اساس معیارهای iobc در تقسیم بندی اثر سموم بر روی دشمنان طبیعی حشره کشهای موسپیلان،کنسالت، سیرینول، پالیزین و تنداکسیر به ترتیب برروی حشره کامل کفشدوزک در گروه سموم با خطر جزئی، بی خطر، بی خطر، بی خطر، بی خطر، حشره کامل زنبور با خطر متوسط، باخطر جزئی، با خطر جزئی، با خطر جزئی، باخطر جزئی، لارو سن یک کفشدوزک با خطر متوسط، با خطر جزئی، بی خطر، بی خطر و بی خطر دسته بندی شدند. تمامی حشره کش های مورد استفاده در این تحقیق بر روی مرحله مقاوم زنبور (لارو و شفیره درون پوره های مومیایی شده) در گروه سموم بی خطر دسته بندی شدند. نتایج این تحقیق نشان داد حشره کش های گیاهی مورد استفاده در این تحقیق به خوبی پسیل معمولی پسته را کنترل می کنند و بر روی دشمنان طبیعی نیز اثر سوء بسیار کمتری نسبت به حشره کش شیمیایی موسپیلان که به عنوان سم رایج در باغات پسته استفاده می شود، دارند و می توان از این حشره کشها برای کنترل پسیل پسته استفاده کرد.